ترکیبات گیاهی پر کاربرد در قرص های لاغری مدرن

در دنیای مدرن امروز، گرایش به سوی روش های طبیعی و گیاهی به منظور بهبود سلامت و تناسب اندام به طور فزاینده ای رو به افزایش است. در بازار گسترده قرص های لاغری، قسمت قابل توجهی به محصولات دارای ترکیبات گیاهی اختصاص دارد. این قرص ها اغلب اوقات با وعده کاهش وزن طبیعی، بدون داشتن عوارض جانبی داروهای شیمیایی و با تکیه بر خواص درمانی گیاهان دارویی، روانه بازار می شوند. ولی سوال اصلی اینجاست که کدام یک از این ترکیبات گیاهی واقعا مفید و موثر هستند و آیا مصرف آن ها کاملا بی خطر می باشد؟

این مقاله از سایت فرازطب به بررسی جامع پر کاربرد ترین ترکیبات گیاهی موجود در قرص های لاغری مدرن و راهکار واقعی برای کاهش وزن پایدار خواهد پرداخت.

چرا ترکیبات گیاهی در قرص های لاغری محبوب هستند؟

تصور عمومی بر این است که “طبیعی” به معنای “بدون خطر” است. این باور، همراه با تبلیغات وسیع در رابطه با قدرت شفابخش گیاهان، سبب شده است که ترکیبات گیاهی در مکمل های لاغری از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار شوند. تولیدکنندگان نیز با تکیه بر این باور، محصولات خود را به عنوان جایگزینی ایمن، مفید و مؤثر برای داروهای شیمیایی معرفی می کنند. مکانیسم های مهم و اصلی که این گیاهان از طریق آن می توانند بر وزن تاثیر بگذارند، شامل موارد زیر می شود:

• سرکوب اشتها: ایجاد احساس سیری و کاهش میل به مصرف غذا
• افزایش متابولیسم و چربی سوزی: تحریک فرآیندهای متابولیک بدن به منظور سوزاندن کالری بیشتر
• مهار جذب چربی و کربوهیدرات: پیشگیری از هضم و جذب کامل مواد مغذی از دستگاه گوارش
• افزایش دفع مایعات: عمل دیورتیک و کاهش وزن حاصل از آب
• تثبیت قند خون: کمک به پیشگیری از نوسانات قند خون که می تواند به گرسنگی و افزایش وزن منجر شود.

ترکیبات گیاهی پر کاربرد قرص لاغری

در ادامه به بررسی جزئیات بعضی از پر کاربرد ترین این ترکیبات می پردازیم.

چای سبز (Green Tea Extract)

عصاره چای سبز به علت محتوای کاتچین (به خصوص EGCG) و کافئین، یکی از پر طرفدار ترین ترکیبات در قرص های لاغری محسوب می شود. کاتچین ها و کافئین به طور هم افزا عمل کرده و متابولیسم را افزایش می دهند، به چربی سوزی کمک زیادی می کنند و می توانند ترموژنز (تولید گرما) را بالا ببرند.

تحقیقات نشان داده که عصاره چای سبز می تواند به کاهش وزن و چربی بدن، به خصوص در ناحیه شکم، کمک زیادی کند. با این حال، میزان کاهش وزن به طور معمول متوسط است و ممکن است در افراد متعدد متفاوت باشد؛ اثرات آن در ترکیب با رژیم غذایی و ورزش مشهود تر می شود. به علت کافئین، می تواند منجر به بی خوابی، اضطراب، تپش قلب و مشکلات گوارشی شود. دوزهای بسیار زیاد عصاره چای سبز (به ویژه در فرم تغلیظ شده) در سایر موارد نادری با آسیب کبدی مرتبط دانسته شده است.

گارسینیا کامبوجیا (Garcinia Cambogia)

این میوه گرمسیری به علت محتوای هیدروکسی سیتریک اسید (HCA) به عنوان یک سرکوب کننده اشتها و چربی سوز شناخته شده است. HCA ادعا می شود که با افزایش سطح سروتونین (که می تواند منجر به کاهش اشتها شود) و مهار آنزیم سیترات لیاز (که در تبدیل کربوهیدرات به چربی نقش مهمی دارد) عمل می کند.

شواهد علمی درباره اثربخشی گارسینیا کامبوجیا متناقض است. بعضی از مطالعات کاهش وزن ناچیزی را نشان داده، در صورتی که بسیاری از آن ها هیچ تاثیر قابل توجهی بر وزن بدن نداشته است. به نظر نمی رسد اثربخشی آن به اندازه ادعاهای تبلیغاتی باشد. سردرد، مشکلات گوارشی، تهوع و در موارد نادر، آسیب کبدی گزارش شده است. مصرف آن در افراد دارای مشکلات کبدی یا کلیوی پیشنهاد نمی شود.

فورسکولین (Forskolin – Coleus Forskohlii)

فورسکولین از ریشه گیاهی بومی کشور هند به دست می آید و به علت تاثیر بر متابولیسم چربی مورد توجه قرار گرفته است. اعتقاد بر این است که این ماده می تواند تولید cAMP (یک مولکول پیام رسان سلولی) را افزایش داده که این موضوع ممکن است سبب فعال شدن آنزیم هایی شود که چربی های ذخیره شده را تجزیه می نمایند.

مطالعات اولیه امیدوارکننده بوده، ولی تحقیقات جامع تر و با کیفیت بسیار بالا جهت تایید قاطع اثربخشی آن در کاهش وزن انسان مورد نیاز می باشد. همچنین می تواند سبب افت فشار خون، سردرد، افزایش ضربان قلب و مشکلات گوارشی شود. اشخاصی که داروهای قلبی یا رقیق کننده خون مصرف می نمایند، باید از مصرف آن اجتناب کنند.

فلفل کاین و کپسایسین (Capsaicin – Cayenne Pepper)

کپسایسین، ترکیب فعال موجود در فلفل های چیلی، به علت خاصیت گرمازایی و تاثیر بر متابولیسم پر طرفدار است. کپسایسین می تواند دمای بدن را افزایش داده و متابولیسم را تحریک نماید که به سوزاندن کالری بیشتر کمک زیادی می کند و همچنین ممکن است اشتها را کاهش دهد.

بعضی از مطالعات نشان داده که کپسایسین می تواند به افزایش مصرف انرژی و کاهش اشتها کمک زیادی کند. با این حال، تاثیر آن بر کاهش وزن قابل توجه، به خصوص در دراز مدت، همچنان به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. سوزش سر دل، ناراحتی معده و سوزش در دستگاه گوارش از عوارض رایج آن می باشند.

گلوکومانان (Glucomannan)

گلوکومانان یک فیبر غذایی محلول در آب از ریشه گیاه کنجاک می باشد که به علت خاصیت پُرکنندگی معده محبوبیت زیادی دارد. این ماده حجم زیادی از آب را جذب کرده و در معده یک ژل چسبناک تشکیل می دهد. حتما باید با مقدار زیادی آب مصرف شود.

این امر سبب ایجاد احساس سیری طولانی تر می شود و سرعت تخلیه معده را کاهش می دهد، بنابراین فرد کمتر غذا می خورد. این یکی از معدود مکمل های فیبری بوده که شواهد نسبتاً قوی جهت حمایت از ادعای کاهش وزن دارد، به خصوص در ترکیب با یک رژیم غذایی کم کالری. گاز، نفخ، یبوست یا اسهال از عوارض آن هستند. مهم ترین خطر آن خفگی بوده اگر با آب کافی مصرف نشود، چرا که می تواند در گلو متورم شود.

عصاره لوبیا سفید (White Kidney Bean Extract)

این عصاره به عنوان “مهارکننده نشاسته” شناخته شده و ادعا می شود که با مهار آنزیم آلفا-آمیلاز (که نشاسته را تجزیه می نماید) از جذب کامل کربوهیدرات های پیچیده پیشگیری می کند. بعضی از مطالعات نشان داده که این عصاره می تواند به کاهش وزن کمک زیادی کند، به ویژه در اشخاصی که رژیم غذایی پر کربوهیدراتی دارند. با این حال، نتایج در مطالعات متعدد متغیر بوده و به تحقیقات بیشتر نیاز است. نفخ، گاز و ناراحتی های گوارشی از عوارض رایج آن هستند.

نکات مهم در مورد ترکیبات گیاهی در قرص های لاغری

با وجود محبوبیت ترکیبات گیاهی در قرص های لاغری، نکات بسیار مهمی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند:

• شواهد علمی متغیر: در حالی که بعضی از ترکیبات مثل چای سبز و گلوکومانان از شواهد علمی نسبتاً قوی برخوردار هستند، اثربخشی بسیاری دیگر کمتر ثابت شده است و اغلب بر پایه مطالعات کوچک، غیرقابل تکرار یا حیوانی می باشد.
• کیفیت و استانداردسازی: محصولات گیاهی به اندازه داروهای تجویزی تنظیم شده نمی باشند. کیفیت، خلوص و دوز ترکیبات فعال می تواند میان برندها و حتی دسته های تولیدی یک محصول متغیر باشد. بعضی از محصولات ممکن است دارای ترکیبات ناخواسته یا آلاینده باشند.
• عوارض جانبی و تداخلات دارویی: حتی ترکیبات “طبیعی” نیز می توانند دارای عوارض جانبی باشند و با داروها تداخل پیدا کنند. به طور مثال، محرک ها می توانند برای اشخاص با مشکلات قلبی عروقی خطرناک باشند و بعضی از گیاهان می توانند بر داروهای رقیق کننده خون یا داروهای دیابت تاثیر زیادی بگذارند.
• مشورت با پزشک: همواره پیش از شروع مصرف هرگونه مکمل لاغری، به ویژه اگر بیماری زمینه ای دارید یا داروهای دیگری مصرف می کنید، با پزشک خود مشورت کنید. این موضوع به خصوص برای زنان باردار و شیرده، و کودکان بسیار حائز اهمیت است.

بهتر سات بدانید که رویکرد جامع تر و مبتنی بر تغییرات پایدار در سبک زندگی، شامل ورزش و تغذیه سالم، همچنان موثر ترین و ایمن ترین راه جهت رسیدن به وزن ایده آل و حفظ آن می باشد.

راه حل واقعی برای کاهش وزن پایدار

هیچ قرص لاغری گیاهی یا شیمیایی، جایگزین یک رژیم غذایی متعادل، فعالیت بدنی مرتب و تغییرات پایدار در سبک زندگی نمی شود. جهت کاهش وزن سالم و پایدار، رویکردهایی که در ادامه به آن می پردازیم اثربخشی اثبات شده ای دارند.

• تغذیه سالم با مصرف میوه ها، غلات کامل، سبزیجات، پروتئین های بدون چربی و چربی های سالم و کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده، قند و چربی های ناسالم
• ورزش مرتب با ترکیبی از تمرینات هوازی و قدرتی جهت سوزاندن کالری، افزایش متابولیسم و ساخت عضله
• مدیریت استرس که می تواند بر عادات غذایی و وزن تاثیر زیادی بگذارد، با استفاده از تکنیک هایی مثل مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق
• خواب کافی که در صورت کمبود می تواند تعادل هورمون های مرتبط با اشتها را کاملا به هم بزند.

و در آخر، مشاوره با یک متخصص، بهترین راهکار جهت کاهش وزن سالم، دریافت مشاوره از یک پزشک، متخصص تغذیه یا رژیم درمانگر است. آن ها می توانند یک برنامه شخصی سازی شده و ایمن را طبق نیازهای فردی شما طراحی نمایند.

سخن آخر

در صورتی که بعضی از ترکیبات گیاهی ممکن است در روند کاهش وزن نقش کمکی ایفا کنند، نباید انتظار معجزه داشت. قرص های لاغری گیاهی راهکاری جادویی و بی خطر برای کاهش وزن نیستند. بسیاری از آن ها فاقد شواهد علمی قوی جهت اثربخشی هستند و می توانند عوارض جانبی جدی، به ویژه در صورت مصرف بی رویه یا بدون مشورت با پزشک، به وجود آورند. پیش از مصرف هرگونه مکمل لاغری، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید. سلامتی شما در اولویت بوده و کاهش وزن سالم باید از طریق رویکردهای پایدار و علمی صورت گیرد. چنانچه به مشاوره با کارشناسان مجرب نیاز دارید می توانید با شماره های ذکر شده در سایت فرازطب تماس حاصل نمایید.